Đối với các cư sĩ hay Phật tử, ngoài việc lên chùa bái lễ tụng kinh nghe pháp, thì việc lập một ban thờ các vị Phật và Bồ Tát tại tư gia cũng là một lẽ tự nhiên. Tuỳ theo dòng tu và hạnh nguyện hướng tới mà mỗi người có thể chọn cho mình một vị Phật hoặc Bồ Tát để noi theo, học theo con đường tu tập cuả các Ngài. Ai tu thiền Tịnh Độ thì lập ban thờ Đức Phật A Di Đà hoặc Tây Phương Tam Thánh, rèn hạnh từ bi bao dung thì thờ Đức Bồ Tát Quán Thế Âm, còn cầu cho vong linh cuả mình và những người thân yêu được chở che siêu thoát, lại ngày ngày đọc kinh dưới tôn tượng Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát,… Nhưng dù là thỉnh tôn tượng vị nào tại tư gia, cũng đều cần xuất phát từ cái tâm chân thành và thuần khiết nhất.
Các vị Phật và Bồ Tát khi được thờ tự tại gia cần được đặt trang trọng trên ban thờ ngay sảnh chính, trong phòng thờ riêng hoặc trên ban thờ treo tường cao quá đầu, điều này thể hiện sự tôn kính của người Phật tử dành cho các Ngài. Ban thờ phải luôn được giữ sạch sẽ, ấm cúng, chỉ dâng lễ các vật phẩm như hoa quả nhang đèn và nước trong, tuyệt đối không dâng cúng đồ mặn.
Nếu chỉ thờ một vị Phật hay Bồ Tát duy nhất, tranh hoặc tôn tượng của vị ấy cần được đặt chính giữa, ở vị trí cao nhất trên ban thờ. Còn nếu thờ tự nhiều vị cùng một lúc, cần có sự bài trí phù hợp. Ví như, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni hay được thờ tự cùng hai tôn giả thân cận của Ngài là Ca Diếp và A Nan hoặc cùng hai vị Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi và Phổ Hiền, tạo thành bộ Hoa Nghiêm Tam Thánh. Đức Phật A Di Đà lại được thờ cùng Đức Bồ Tát Quán Thế Âm và Bồ Tát Phổ Hiền trong bộ Tây Phương Tam Thánh. Thỉnh thoảng, bên cạnh Bồ Tát Quán Thế Âm, gia chủ đặt Tiên Đồng và Ngọc Nữ ở hai bên, vừa hộ vệ Ngài lại vừa đem thêm nguồn năng lượng tươi sáng trong trẻo đến cho gian thờ.
Trong những trường hợp thờ tự chung như thế, gia chủ cần lưu ý đặt tôn tượng 1 vị Phật hoặc Bồ Tát chính ở vị trí trung tâm, cao hơn các tôn tượng còn lại. Tôn tượng của các vị hộ vệ có thể được đặt lùi ra sau hoặc thấp hơn một chút, ở phía hai bên. Cách bài trí này không chỉ thể hiện lòng tôn kính mà còn đem lại sự trang nghiêm, cân bằng, mang giá trị thẩm mĩ cao cho ban thờ.
Đối với những gia đình có cả ban thờ tổ tiên trong nhà, thì ban thờ cần được đặt thấp hơn ban thờ Phật, chung trong một gian thờ hoặc đặt ở phía tường nhà bên trái hoặc bên phải của ban thờ Phật.
Nguồn tham khảo: phatgiao.org
