Chánh niệm là một phương pháp tu tập giản dị nhưng có sức mạnh vô cùng to lớn, có thể giúp ta thoát ra và tiếp xúc lại với tuệ giác và sự sống của mình.
Ngày nay, chánh niệm đã trở thành một cụm từ phổ biến, xuất hiện rất nhiều trong những bài viết chuyên môn, những cuộc trò chuyện hàng ngày. Chánh niệm thật ra là một phương pháp tu tập cổ truyền trong đạo Phật, nhờ tính ứng dụng, sự phù hợp và ý nghĩa to lớn mà nó đem lại, chánh niệm được sử dụng như một phương thức quán chiếu dành cho tất cả mọi người, kể cả những người thuộc những tôn giáo khác hoặc không theo bất cứ một tôn giáo nào.
Chánh niệm được hiểu đơn giản là biết tự nhìn lại mình, quan niệm sống của mình, và ý thức được sự toàn vẹn của mỗi giây phút trôi qua. Người thực hành chánh niệm cảm nhận những điều diễn ra xung quanh mình như nó vốn dĩ, không phán xét, dù là tiếng ồn ào nơi đầu chợ hay tiếng chim ríu rít trên cành buổi sớm mai đều có ý nghĩa riêng của nó. Và hơn hết, chánh niệm là khi chúng ta lắng nghe chính mình. Khi biết quay vào bên trong và tự quán sát mình sâu sắc, ta sẽ có một cuộc sống hạnh phúc hơn. Không còn phán xét hơn thua được mất, tâm sẽ bình an không gợn sóng.
Chánh niệm là trái tim của thiền quán. Sức mạnh của chánh niệm nằm ở chỗ biết thực hành và áp dụng nó đúng cách. Với những buổi hành thiền đầu tiên, ta sẽ luôn được học cách điều khiển hơi thở, để tâm mình nương theo luồng khí ra vào liên tục và nhịp nhấp nhô đều đặn của lồng ngực. Những ai thực hành thiền dần sẽ học được cách cảm nhận thế giới xung quanh mình, đặc biệt là thế giới tự nhiên, một chiếc lá rơi, một cơn gió nhẹ, một dòng suối chảy. Có mặt trọn vẹn trong giây phút ấy, ta biết trân trọng những điều quý giá nhất trong đời mình và nhận ra bản thân giàu có đến nhường nào, cái giàu không được cân đo đong đếm bằng vật chất. Chánh niệm cho ta cơ hội nhận diện sự thâm sâu của những điều giúp ta chuyển hoá và trưởng thành, nuôi dưỡng một ý thức rộng lớn để ta biết chấp nhận thực tại. Và rằng, con người sinh ra là một phần của thế giới tự nhiên chứ không phải chủ thể kiểm soát tự nhiên.
Chánh niệm đem đến sự dung hoà. Khi ta biết chú ý một cách cởi mở, không để tâm phân biệt chi phối, không phán xét, mong cầu, thì sẽ có những cơ hội mới xuất hiện và giúp ta thoát ra khỏi được sự trói buộc của vô thức gây ra những đau khổ trong lòng.
